همه چیز در مورد فرار مالیاتی

افزایش نرخ‌های مالیاتی در تمامی کشورها می‌تواند منجر به بی‌انگیزگی در سرمایه‌گذاری شود و زمینه لازم فرار مالیاتی و دور زدن مالیات را نیز فراهم می‌آورد؛ بنابراین دولت‌ها و اداره مالیات کشور هم باید در وضع نرخ مالیاتی و قوانین جانب احتیاط را رعایت کنند و جوانب را با دقت بیشتری بسنجند.

جرایم مالیاتی شامل چه مواردی هستند؟
جرایم مالیاتی تنوع بسیار زیادی دارند که برای هر کدام مجازات عدم پرداخت مالیات نیز در نظر گرفته شده است. برخی از جرایم مالیاتی شامل موارد زیر هستند و مصادیق فرار مالیاتی و مصداق جرم مالیاتی به حساب می آیند (نکته مهم این است که برای تک تک موارد زیر مجازات فرار مالیاتی در نظر گرفته می شود)
پرداخت مالیات پس از سررسید مقرر ،عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی ،کتمان درآمد یا ابراز هزینه های غیر واقعی در اظهارنامه تسلیمی ،عدم تسلیم ترازنامه و حساب سود و زیان یا عدم ارائه دفاتر ،رد دفاتر قانونی ،عدم تسلیم فهرست دریافت کنندگان حقوق ظرف مهلت مقرر ، عدم ارسال صورت یا فهرست یا قراردادهای پیمانکاری ، عدم پرداخت مالیات حقوق و مالیات تکلیفی ظرف مهلت مقرر ،عدم پرداخت مالیات تکلیفی موضوع ماده 104 ظرف مهلت مقرر ، عدم صدور صورتحساب یا عدم درج شماره اقتصادی خود و طرف معامله یا استفاده از شماره اقتصادی خود برای معاملات دیگران یا استفاده از شماره اقتصادی دیگران برای خود ،عدم ارائه فهرست معاملات انجام شده و قراردادها در سامانه مربوطه در مهلت  ،مقررعدم ارائه گزارش حسابرسی مالی در مهلت مقرر 

جرم فرار مالیاتی در قانون اساسی 
قانون‌گذار ایران پس از اصلاحات مکرر قوانین مالیاتی، در ماده ۲۰۱ قانون مالیات‌های مستقیم ۱۳۸۰ و در ماده ۲۷۴ اصلاحیه قانون مزبور مصوب ۱۳۹۴ این پدیده اقتصادی را جرم‌انگاری و کیفر حبس برای آن مشخص کرده است. قانون‌گذار سعی نموده‌ تعریفی از فرار مالیاتی در قانون مالیات‌های مستقیم ارائه کند. بر این اساس در ماده ۲۰۱ همین قانون مقرر داشته:
«هرگاه مؤدی مالیات به قصد فرار از پرداخت، عمداً به ترازنامه و حساب سود و زیان یا به دفاتر و اسناد و مدارکی که برای تشخیص مالیات، ملاک هستند و برخلاف حقیقت تهیه و تنظیم شده‌، استناد نماید یا برای سه سال متوالی از تسلیم اظهارنامه مالیاتی و ترازنامه و حساب سود و زیان خودداری کند، مجرم شناخته می‌شود»

جرایم مالیاتی تنها به فرار مالی شرکتها ختم نمی‌شود؛ گاهی مواقع بانک‌ها هم از پرداخت مالیات خودداری می‌کنند. مطابق قانون اساسی، اگر بانک‌ها بیشتر از نرخ مقرر بهره بانکی، سودی به سپرده گذاران پرداخت نمایند تا با این کار بتوانند مشتریان و سپرده گذاران بیشتری دریافت کنند، باید مالیات پرداخت کنند و در غیر این صورت مجرم شناخته شده و باید مالیات پرداخت کنند.

مجازات فرار مالیاتی چیست؟ (مجازات عدم پرداخت مالیات به صورت عمدی)
اگر نمی دانید مجازات فرار مالیاتی چیست و می‌خواهید بدانید که پرداخت نکردن مالیات چه عواقبی دارد این بخش را از دست ندهید. مجازات عدم پرداخت مالیات از ۳ ماه تا یک سال حبس تعزیری است؛ بنابراین، اگر فردی در ابتدای ارتکاب به جرایم مالیاتی باشد و پیش از آنکه این جرم‌ها کشف شود به میل خود آن را اعلام کند و به اسناد و مدارک رو صلاح کند؛ تعقیب کیفری نخواهد شد؛ اما بعد از کشف جرم، به مجازات فرار مالیاتی و شروع به جرم فرار مالیاتی از 3 ماه تا یک سال حبس تعزیری محکوم خواهد شد. حال اگر در جریان تعقیب کیفری و قبل از صدور حکم قطعی به جرم خود جهت راهنمایی مأمور قانون اقرار کند؛ مشمول تخفیف مجازات خواهد داشت. حال که می‌دانید اگر اگر مالیات پرداخت نشود چه میشود، باید روش‌هایی را در مورد مقابله با فرارمالیاتی بدانید.
یکی از مهم‌ترین مواد قانونی در جرم‌انگاری فرار مالیاتی (جرایم مالیاتی) مربوط به ماده ۱۹۹ و ۲۰۰ قانون مالیات‌های مستقیم است که بر این اساس، «هر شخص حقیقی یا حقوقی که به موجب مقررات این قانون مکلف به کسر مالیات مؤدیان دیگر می‌باشد؛ در صورت تخلف از انجام وظایف مقرره علاوه بر مسئولیت تضامنی که با مؤدی در پرداخت مالیات خواهد داشت؛ مشمول جریمه‌ای معادل ۲۰ درصد مالیات پرداخت نشده خواهد بود.»
بر اساس تبصره یک این ماده ۱۹۹ قانون، حتی برای متخلفان دولتی نیز مجازات پیش‌بینی شده و آمده است: در مواردی که مکلفین به کسر مالیات، وزارتخانه، شرکت یا مؤسسه دولتی یا شهرداری باشد مسئولین امر مشمول مجازات مقرر طبق قانون تخلفات اداری خواهند بود.
تفاوت  فرار مالیاتی و اجتناب مالیاتی چیست؟
تمایز مفهومی بین فرار از مالیات و اجتناب از پرداخت مالیات به قانونی یا غیرقانونی بودن رفتار مؤدیان مربوط می‌شود. فرارمالیاتی یک نوع تخلف از قانون است. وقتی که یک مؤدی مالیاتی از ارائه گزارش درست در مورد درآمدهای حاصل از کار یا سرمایه خود که مشمول پرداخت مالیات می‌شود، امتناع می‌کند، یک نوع عمل غیررسمی انجام می‌دهد که او را از چشم مقامات دولتی و مالیاتی کشور دور نگه می‌دارد؛ اما در اجتناب از پرداخت مالیات (اجتناب مالیاتی )، فرد نگران نیست که عمل او افشا شود. اگر می‌خواهید اطلاعات بیشتری در این زمینه کسب کنید، مقاله جریمه مالیاتی کتمان درآمد را از دست ندهید.
اجتناب از مالیات، از خلأهای قانونی در قانون مالیات‌ها نشئت می‌گیرد. در اینجا، فرد با هدف کاهش قابلیت پرداخت مالیات، خود دنبال راه‌های گریز می‌گردد.
مثلاً درآمدهای نیروی کار را در قالب درآمد سرمایه نشان می‌دهد که از نرخ پایین‌تری برای مالیات برخوردارند. در اجتناب مالیاتی، مؤدی مالیاتی دلیلی ندارد نگران افشا شدن باشد، چرا که او الزاماً تمامی مبادلات خود را با جزئیات آن، البته به شکل غیرواقعی، یادداشت و ثبت می‌کند.

مجازات متخلفان مالیاتی برای جرایم مالیاتی چیست؟
مجازات شروع به جرم مالیاتی از ۳ ماه تا یک سال حبس تعزیری است؛ بنابراین، هر شخص که قصد ارتکاب جرم‌های مالیاتی را داشته باشد و شروع به اجرای آن کند، چنانچه قبل از کشف جرم به میل خود آن را ترک کرده و اسناد و مدارک ملاک تشخیص مالیات را اصلاح کند، تعقیب کیفری نخواهد شد، اما بعد از کشف جرم، به مجازات شروع به جرم مالیاتی فوق محکوم خواهد شد، مگر آنکه در جریان تعقیب کیفری و قبل از صدور حکم قطعی با اقاریر و راهنمایی‌های خود موجب استیفای حقوق دولت شود که در این صورت، استحقاق تخفیف مجازات را خواهد داشت.
بنا به اعلام سازمان امور مالیاتی، کشف جرم موضوع این ماده از طریق سازمان امور مالیاتی کشور و دستگاه‌های اجرایی نظارتی امکان‌پذیر خواهد بود.
در فرار مالیاتی نوع مجازاتی که قانون‌گذار برای اشخاص عادی در نظر گرفته، متفاوت از مجازاتی است که برای فرار مالیاتی شرکتها یا مؤسسات پیش‌بینی نموده است. این مجازات‌ها به شرح زیر است؛
مجازات فرار مالیاتی برای اشخاص عادیحبس بیش از شش ماه تا دو سال، جزای نقدی بیش از دو میلیون تا ۸ میلیون، شلاق از ۳۱ ضربه تا ۷۴ ضربه، محرومیت از حقوق اجتماعی برای مدت بیش از شش ماه تا پنج سال، انتشار حکم محکومیت قطعی در رسانه‌ها.پرداخت اصل مالیات به همراه جریمه‌های قانونی.جبران ضرر و زیان وارده به دولت.