سهم ارث ورثه و کسانی که ارث میبرند، چقدر است؟قسمت دوم
بعد از اینکه فردی فوت می کند رابطه وی با اموالش قطع می‌شود و به طور قهری و غیرارادی اموال و ماترک متوفی به ورثه تعلق می‌گیرد و به اصطلاح به ارث می‌رسد.ورثه و کسانی که ارث میبرند به خویشاوندانی گفته می‌شود که از نزدیک‌ترین درجه و طبقه شروع می‌شوند و تا دور‌ترین درجات خویشاوندی مثل عمو‌ها و عمه‌ها و دایی‌ها و خاله‌ها و فرزندان آن‌ها و فرزندان فرزندان آن‌ها پیش می‌رود.
در ادامه این مطلب تلاش شده است که با بیان کلیات مقررات ارث سهم هر کدام از ورثه در فروض مختلف محاسبه شود به نحوی که مخاطب با مطالعه این مطلب بتواند سهم کلیه ورثه را محاسبه نماید. مثلا سهم دختر، پسر، مادر، پدر و همسر از ارث و اموال باقی مانده از متوفی.
طبقه دوم کسانی که ارث میبرند:
افراد این طبقه عبارتند از؛ خواهر‌ها و بردار‌ها و فرزندان آن‌ها همچنین پدربزرگ و مادربزرگ.
تمام افرادی که در طبقه دوم قرار می‌گیرند در صورتی ارث میبرند که برای متوفی در طبقه اول وارثی وجود نداشنه باشد، زیرا در صورت وجود افرادی در طبقه اول ترکه بین آن‌ها تقسیم شده و دیگر نوبت به افراد طبقه دوم نخواهد رسید.
نحوه ارث بردن پدربزرگ و مادربزرگ:
اگر پدر بزرگ و مادربزرگ تنها وراث متوفی باشند تمام ترکه را به ارث میبرند.
اگر اجداد (پدربزرگها) و جدات (مادربزرگها) متعدد باشند در صوری که ابی (پدری) باشند ذکور (آقایان) دو برابر اناث (خانم ها) میبرند و اگر همه امی (مادری) باشند بین آن‌ها مساوی تقسیم می‌گردد.
اگر جد یا جده ابی (پدری) و جد یا جده امی (مادری) باهم باشند ثلث (یک سوم) ترکه به جد (پدر بزرگ) یا جده (مادربزرگ) امی (مادری) می‌رسد و در صورت تعدد اجداد امی آن ثلث (یک سوم) بین آن‌ها بالسویه تقسیم می‌شود و دوثلث (یک سوم) دیگر به جد یا جده ابی می‌رسد و در صورت تعدد، حصه ذکور (آقایان) از آن دو ثلث دو برابر حصه اناث (خانم ها) خواهد بود.
هرگاه میت اجداد و کلاله (خواهر و برادر) با هم داشته باشد دو ثلث (یک سوم) ترکه به وراثی می‌رسد که از طرف پدر قرابت دارند و در تقسیم آن حصه ذکور (آقایان) دو برابر اناث (خانم ها) خواهد بود و یک ثلث (یک سوم) به وراثی می‌رسد که از طرف مادر قرابت دارند و بین خود بالسویه تقسیم می‌نمایند. لیکن اگر خویش مادری فقط یک برادر یا خواهر امی باشد فقط سدس ترکه به او تعلق خواهد گرفت.
نحوه ارث بردن خواهر و برادر متوفی:
اگر میت اخوه ابوینی (برادران پدر و مادری) داشته باشد اخوه ابی (برادران پدری) ارث نمی‌برد و در صورت نبودن اخوه ابوینی (برادران پدر و مادری) اخوه ابی (برادران پدری) حصه ارث آن‌ها را میبرند. لازم به ذکر است اخوه ابوینی و اخوه ابی هیچ کدام اخوه امی را از ارث محروم نمی‌کنند.
اگر وراث میت چند برادر و خواهر ابوینی (پدر و مادری) یا چند برادر و خواهر ابی (پدری) باشند ترکه بین آن‌ها باسویه تقسیم می‌شود
اگر وراث میت چند برادر و خواهر ابوینی (پدر و مادری) یا چند برادر و خواهر ابی (پدری) باشندحصه ذکور (آقایان) دو برابر اناث (خانم ها) خواهد بود.
اگر وراث میت چند برادر امی یا چند خواهر امی یا چند برادر و خواهر امی باشند ترکه بین آن‌ها بالسویه تقسیم می‌شود
هرگاه اخوه ابوینی و اخوه امی باهم باشند تقسیم به طریق ذیل می‌شود:
نکته: منظور از اخوه، خواهر و برادر است و منظور از ابوینی این است که پدر و مادر مشترک دارند؛ اگر فقط مادر مشترک داشته باشند امی گفته می‌شوند و اگر فقط پدر مشترک داشته باشند ابی گفته می‌شوند.
اگر برادر یا خواهر امی (مادری) یکی باشد سدس (یک ششم) ترکه را می‌برد و بقیه مال اخوه ابوینی برادران پدر و مادری) یا ابی (پدری) است
اگر کلاله امی (خویشاوندان مادری) متعدد باشند ثلث (یک سوم) ترکه به آن‌ها تعق گرفته و بین خود بالسویه تقسیم می‌کند و بقیه مال اخوه ابوینی (برادران پدر و مادری) یا ابی (پدری) است.
خواهر ابوینی (پدر و مادری) یا ابی (پدری) تنها در صورتی که منحصر به فرد باشد نصف ترکه را خواهد برد.
دو خواهر و بیشتر ابوینی (پدر و مادری یا ابی (پدری) تنها در صورت نبودن برادر دو ثلث ترکه را به ارث میبرند.
نحوه ارث بردن فرزندان خواهر و برادر:
اگر برای میت نه برادر باشد و نه خواهر، اولاد اخوه (خواهر و برادر) قائم مقام آن‌ها شده و با اجداد ارث میبرند. در اینصورت تقسیم ارث نسبت به اولاد اخوه (فرزندان برادران) بر حسب نسل به عمل می‌آید یعنی هر نسل حصه کسی را می‌برد که به واسطه او به میت می‌رسد.
اولاد اخوه ابوینی (فرزندان برادران پدر و مادری) یا ابی (پدری) حصه اخوه ابوینی (برادران پدر و مادری) یا ابی (پدری) تنها و اولاد کلاله امی (خویشاوندان مادری)، حصه کلاله امی (خویشاوندان مادری) را میبرند.